Πολλοί άνθρωποι παίρνουν την κατανάλωση νερού ως δεδομένο, αλλά η σωστή ενυδάτωση του οργανισμού μας μπορεί να έχει τεράστια επίδραση στην υγεία μας. Παρά την εξαιρετική σημασία της σωστής κατανάλωσης νερού, ένα σημαντικό ποσοστό των ανθρώπων δε λαμβάνει τα συνιστώμενα επίπεδα υγρών ημερησίως.
Περίπου το 70% του σώματος μας αποτελείται από νερό και σχεδόν το 71% της επιφάνειας του πλανήτη καλύπτεται από νερό.
Ένα μέρος του σώματος που βασίζεται στην επαρκή πρόσληψη νερού είναι οι νεφροί. Οι νεφροί είναι όργανα που συνήθως δεν λαμβάνουν την απαραίτητη προσοχή μας, όπως πχ. η καρδιά ή οι πνεύμονες, αλλά είναι υπεύθυνα για πολλές λειτουργίες που βοηθούν να κρατήσουν το σώμα μας όσο το δυνατόν υγιέστερο.
Αλλά τι συμβαίνει με τους νεφρούς όταν δεν πίνουμε αρκετό νερό; Και τι μπορεί να γίνει για τη βελτίωση των επιπέδων ενυδάτωσης μας;
Γιατί πρέπει να πίνουμε νερό;
Το νερό είναι απαραίτητο για όλα τα κύτταρα και τα όργανα του σώματος μας, προκειμένου να λειτουργήσουν σωστά. Επίσης χρησιμεύει για τη λίπανση των αρθρώσεων, την προστασία της σπονδυλικής στήλης και άλλων ευαίσθητων ιστών, τη ρύθμιση της θερμοκρασίας του σώματος και τη διέλευση της τροφής διαμέσου των εντέρων.
Παρά το γεγονός ότι ένα μέρος του νερού που απαιτείται από το σώμα λαμβάνεται μέσω των τροφών με υψηλή περιεκτικότητα σε νερό – σούπες, ντομάτες, πορτοκάλια – το μεγαλύτερο μέρος λαμβάνεται μέσω της κατανάλωσης πόσιμου νερού και άλλων ποτών.
Κατά την καθημερινή λειτουργία μας, νερό χάνεται από το σώμα και αυτή η ποσότητα πρέπει να αντικατασταθεί. Είναι αξιοσημείωτο ότι χάνουμε νερό μέσω δραστηριοτήτων όπως η εφίδρωση και η ούρηση, αλλά νερό χάνεται ακόμα και κατά την αναπνοή μας.
Η κατανάλωση πόσιμου νερού, είναι η καλύτερη πηγή υγρών για το σώμα. Ποτά, όπως το γάλα και οι χυμοί αποτελούν επίσης πηγές πρόσληψης νερού, αλλά ποτά περιέχουν αλκοόλ και καφεΐνη, όπως αναψυκτικά, καφές και μπύρα, είναι λιγότερο από ιδανικά, λόγω του ότι έχουν διουρητικές ιδιότητες, πράγμα που σημαίνει ότι αναγκάζουν το σώμα να αποβάλλει νερό.
Η συνιστώμενη ποσότητα νερού που πρέπει να λαμβάνεται ανά ημέρα ποικίλλει από άτομο σε άτομο, ανάλογα με παράγοντες όπως τη δραστηριότητα και το επίπεδο εφίδρωσης. Δεν υπάρχει κάποιο καθολικά ορισμένο όριο στην κατανάλωση νερού, αλλά υπάρχει ένα γενικό επίπεδο συναίνεσης ως προς το την ελάχιστη συνιστώμενη ποσότητα.
Σύμφωνα με το Institute of Medicine (ΙΟΜ), επαρκής πρόσληψη για τους άνδρες θεωρούνται περίπου τα 3 λίτρα την ημέρα, ενώ για τις γυναίκες, η επαρκής πρόσληψη θεωρείται περίπου 2,2 λίτρα ημερησίως.
Το νερό επίσης βοηθά στο να διαλυθούν διάφορα μεταλλικά ιχνοστοιχεία και θρεπτικά συστατικά, έτσι ώστε να γίνουν πιο διαθέσιμα για τον οργανισμό, και παίζει σημαντικό ρόλο στη μεταφορά αποβλήτων από το σώμα. Αυτές οι δύο λειτουργίες είναι που καθιστούν το νερό τόσο ζωτικής σημασίας για τους νεφρούς.
Ποια είναι η λειτουργία των νεφρών;
Οι νεφροί είναι δύο σχετικά μικρά σε μέγεθος όργανα που το σχήμα τους μοιάζει με αυτό των φασολιών. Βρίσκονται περίπου στη μέση της πλάτης, εκατέρωθεν της σπονδυλικής στήλης, ακριβώς κάτω από το θωρακικό κλωβό.
Οι νεφροί παίζουν σημαντικό ρόλο στην καθημερινή λειτουργία του οργανισμού μας. Είναι τόσο σημαντικοί για την υγεία μας, που η φύση μας έδωσε δύο νεφρούς για να καλύψει την πιθανότητα ότι κάποιος μπορεί να χαθεί σε έναν τραυματισμό. Οι νεφροί είναι τόσο σημαντικοί ώστε χωρίς τη λειτουργία τους, ο θάνατος επέρχεται μέσα σε λίγες ημέρες.
Μια καθοριστική λειτουργία των νεφρών είναι να απομακρύνουν τα απόβλητα και την περίσσεια υγρών από το σώμα, μέσω των ούρων. Οι νεφροί ρυθμίζουν επίσης τα επίπεδα άλατος, καλίου και οξέος στο σώμα και με την παραγωγή ορμονών επηρεάζουν την απόδοση άλλων οργάνων.
Όταν τρώμε και πίνουμε, θρεπτικές ουσίες και μεταλλικά ιχνοστοιχεία εισέρχονται στην κυκλοφορία του αίματος, προκειμένου να μεταφερθούν σε όλο το σώμα και να χρησιμοποιηθούν για ενέργεια, ανάπτυξη, συντήρηση ή επισκευή. Το αίμα περνά επίσης μέσω των νεφρών όπου φιλτράρεται, και τυχόν απόβλητα και περιττά θρεπτικά συστατικά και νερό αφαιρούνται και προωθούνται στην ουροδόχο κύστη για αποβολή
Κάθε μέρα, οι νεφροί φιλτράρουν περίπου 190 λίτρα υγρών. Από αυτά, περίπου 2 λίτρα απομακρύνονται από το σώμα με τη μορφή ούρων, και 188 ανακτώνται από την κυκλοφορία του αίματος.
Εάν οι νεφροί δεν λειτουργούν σωστά λόγω νεφρικής νόσου, τα απόβλητα και το περιττά υγρά συσσωρεύονται στο εσωτερικό του σώματος. Χωρίς θεραπεία, η χρόνια νεφρική νόσος μπορεί να οδηγήσει σε νεφρική ανεπάρκεια, κατά την οποία οι νεφροί σταματούν να λειτουργούν και απαιτείται αιμοκάθαρση ή μεταμόσχευση νεφρού.
Το νερό είναι σημαντικό για τη λειτουργία των νεφρών, όχι μόνο γιατί βοηθά να διαλυθούν αρχικά τα θρεπτικά συστατικά, αλλά γιατί διασφαλίζει ότι απόβλητα, βακτήρια και πρωτεΐνες δεν συσσωρεύονται στα νεφρά και την ουροδόχο κύστη, κάτι που μπορεί να οδηγήσει σε επικίνδυνες λοιμώξεις και επώδυνες πέτρες στα νεφρά.
Πώς η μη επαρκής πρόσληψη νερού επηρεάζει τους νεφρούς;
Οι λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος (ΛΟΣ) είναι ο δεύτερος πιο κοινός τύπος μόλυνσης στο σώμα και αντιπροσωπεύουν περίπου 8,1 εκατομμύρια επισκέψεις σε φορείς παροχής υγειονομικής περίθαλψης στις ΗΠΑ κάθε χρόνο. Εάν η λοίμωξη εξαπλωθεί στο ανώτερου ουροποιητικού, συμπεριλαμβανομένων των νεφρών, μπορεί να προκληθεί μόνιμη βλάβη. Οι οξείες λοιμώξεις των νεφρών μπορεί να είναι απειλητικές για τη ζωή, ειδικά εάν προχωρήσουν σε σηψαιμία.
Η κατανάλωση άφθονης ποσότητας νερού είναι ένας από τους απλούστερους τρόπους για να μειωθεί ο κίνδυνος εμφάνισης ουρολοίμωξης και επίσης συνιστάται και σε ανθρώπους που έχουν ήδη αναπτύξει κάποια λοίμωξη του ουροποιητικού.
Η παρουσία λίθων στους νεφρούς μπορεί να περιπλέξει τις ουρολοιμώξεις, δεδομένου ότι μπορεί να υπονομεύσει τον τρόπο λειτουργίας των νεφρών. Οι επιπλεγμένες ουρολοιμώξεις έχουν την τάση να απαιτούν μεγαλύτερες ποσότητες και περιόδους λήψης αντιβιοτικών για τη θεραπεία τους, που συνήθως διαρκεί μεταξύ 7 και 14 ημερών.
Το κύριο αίτιο λιθίασης των νεφρών είναι η μειωμένη πρόσληψη νερού, και έχει αναφερθεί σε άτομα που δεν λαμβάνουν τη συνιστώμενη ημερήσια ποσότητα νερού. Εκτός από τις επιπλεγμένες ουρολοιμώξεις, έρευνες έχουν δείξει ότι οι πέτρες στα νεφρά αυξάνουν τον κίνδυνο ανάπτυξης χρόνιας νεφρικής νόσου.
Τον Νοέμβριο του 2014, το American College of Physicians εξέδωσε νέες κατευθυντήριες γραμμές για τους ανθρώπους που έχουν αναπτύξει πέτρες στα νεφρά, δηλώνοντας ότι η αυξημένη πρόσληψη υγρών για την παραγωγή 2 λίτρων ούρων την ημέρα θα μπορούσε να μειώσει τον κίνδυνο επανεμφάνισης λίθων τουλάχιστον κατά το ήμισυ, χωρίς παρενέργειες.
Η αφυδάτωση – η χρήση και απώλεια περισσότερου νερού από ό, τι το σώμα λαμβάνει – μπορεί επίσης να οδηγήσει σε ανισορροπία στους ηλεκτρολύτες του σώματος. Οι ηλεκτρολύτες, όπως το κάλιο, ο φώσφορος και το νάτριο, βοηθούν στη μεταφορά των ηλεκτρικών σημάτων μεταξύ των κυττάρων. Τα επίπεδα των ηλεκτρολυτών στο σώμα διατηρούνται σταθερά με τη σωστή λειτουργία των νεφρών.
Όταν οι νεφροί δεν είναι σε θέση να διατηρήσουν μια ισορροπία στα επίπεδα των ηλεκτρολυτών, αυτά τα ηλεκτρικά σήματα μπλέκονται, κάτι που μπορεί να οδηγήσει σε επιληπτικές κρίσεις και απώλεια συνείδησης.
Σε σοβαρές περιπτώσεις, η αφυδάτωση μπορεί επίσης να οδηγήσει σε νεφρική ανεπάρκεια, με δυνητικά απειλητικά για τη ζωή αποτελέσματα. Πιθανές επιπλοκές της χρόνιας νεφρικής ανεπάρκειας περιλαμβάνουν αναιμία, βλάβη στο κεντρικό νευρικό σύστημα, καρδιακή ανεπάρκεια και ένα εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα.
Υπάρχει ένας σημαντικός αριθμός προβλημάτων υγείας που μπορεί να προκύψει μόνο και μόνο από την μειωμένη πρόσληψη νερού, και όμως οι ερευνητές έχουν διαπιστώσει ότι ένας σημαντικός αριθμός των Αμερικανών αδυνατεί να λάβει τα συνιστώμενα επίπεδα πρόσληψης υγρών κάθε μέρα.
Η πρόσληψη ικανής ποσότητας νερού αποτελεί ένα εύκολα εφικτό στόχο για την υγεία μας. “Υπό κανονικές συνθήκες, οι περισσότεροι άνθρωποι μπορούν να πίνουν αρκετά υγρά για να καλύψουν τις ανάγκες τους σε νερό,” δηλώνει το Centers for Disease Control and Prevention (CDC).
Αν και πρόκειται για ένα σχετικά απλό βήμα για να λάβει κανείς, μπορεί εύκολα να αγνοηθεί ως μέρος του ταραχώδη τρόπου ζωής μας.